O. Zygmunt Jan Rydlewski

 

Urodził się 1 maja 1868 roku w Książu Wielkopolskim. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Książu i Śremie. Mając 14 lat wyemigrował z rodzicami do Stanów Zjednoczonych. W Pittsburgu zdał maturę. W 1885 roku wstąpił do Zgromadzenia Ducha Świętego (CSSp) i został skierowany do Chevilly pod Paryżem na studia filozoficzne i teologiczne. Święcenia kapłańskie przyjął 28 października 1892 roku w  Orly, a 9 czerwca 1896 złożył wieczyste śluby zakonne (Ryc. 1).

 

                                      Rycina 1






Po powrocie do Stanów Zjednoczonych został administratorem parafii Św. Stanisława w Pittsburgu. W styczniu 1918 roku, za zgodą przełożonych zakonnych, zgłosił się ochotniczo do powstającej w Niagara on the Lake w Kanadzie armii polskiej, aby jako kapelan otoczyć żołnierzy opieką duszpasterską. W sierpniu 1918 roku polskie oddziały wylądowały we Francji. O. Zygmunt Rydlewski został Dziekanem Błękitnej Armii Generała Józefa Hallera. W tej roli wystąpił 10 lutego 1920 roku w Pucku na uroczystości zaślubin Polski z Bałtykiem, celebrując Mszę św., podczas której okolicznościowe kazanie wygłosił ks. ppłk Józef  Wrycza (1884-1961). Po Mszy św. o. ppłk Zygmunt Rydlewski,  przy asyście ks. ppłk. Józefa Wryczy,  poświęcił Polską Banderę. Ceremonię uświetniono oddaniem 21 salw armatnich. Po wciągnięciu bandery na maszt, gen. Józef Haller dokonał aktu symbolicznych zaślubin z morzem, wrzucając do Bałtyku jeden z dwóch platynowych pierścieni. Drugi założył sobie na palec i wypowiedział następujące słowa : „W imieniu Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej  ja, generał broni Józef Haller, obejmuję w posiadanie ten oto prastary Bałtyk słowiański.” (Ryc. 2, 3 i 4).

 

Rycina 2

Rycina 3

Rycina 4

Będąc dziekanem kapelanów wojskowych przy dowództwie Frontu Pomorskiego, o. Zygmunt Rydlewski w roku 1920 towarzyszył gen. Józefowi Hallerowi w przejmowaniu Pomorza przez Polskę. W marcu 1920 roku wyruszył na front bolszewicki. Pomagał kapelanom w szpitalach i  przygotowywał na śmierć ciężko rannych żołnierzy. Wtedy to zrodziła się w nim myśl zaopiekowania się sierotami po poległych żołnierzach. Po uzyskaniu zwolnienia ze służby wojskowej, w listopadzie 1920 roku udał się do Bydgoszczy. Dzięki poparciu ze strony Prymasa Polski, Kardynała Edmunda Dalbora, Zarząd Główny Polskiego Czerwonego Krzyża zakupił na Wilczaku budynek, w którym w styczniu 1921 roku o. Zygmunt Rydlewski założył Sierociniec dla Synów Obrońców Ojczyzny im. Gen. Józefa Hallera. Opieką objął ponad sześćdziesięciu chłopców w wieku od 10 do 18 lat, zapewniając im należyte warunki życia i  nauki. (Ryc. 5)

                                                                                                             

                                                                                          

                                                                                                                                                   Rycina 5



W marcu 1925 roku decyzją Rady Generalnej utworzono Wiceprowincję Polską Zgromadzenia Ducha Świętego. Jej przełożonym został o. Zygmunt Rydlewski, będąc równocześnie dyrektorem Sierocińca. Po utworzeniu w grudniu 1932 roku Domu Zakonnego Zgromadzenia Ducha Świętego w  podpoznańskim  Puszczykówku, o. Zygmunt Rydlewski został jego superiorem i magistrem nowicjatu. Tę funkcję pełnił do wybuchu drugiej wojny światowej. Już w połowie września 1939 roku Niemcy zajęli Dom Zakonny i uczynili z niego przejściowy obóz, w którym do wiosny 1940 roku więzili księży i zakonników z różnych diecezji polskich i czeskich. Tutaj 2 listopada 1939 roku niemieccy okupanci internowali 28 zakonników wraz z ojcem Zygmuntem Rydlewskim, którego wiosną 1940 roku przewieźli najpierw do obozu w Lądzie, następnie do Chludowa. W grudniu 1940 roku osadzili go w obozie dla internowanych zakonników, jaki urządzili w Opactwie Benedyktynów w Lubiniu koło Kościana. Tutaj o. ppłk Zygmunt Rydlewski zmarł 2 stycznia 1941 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Lubiniu w kwaterze zmarłych Benedyktynów.