POCZTA MAGISTRALNA
Mieszkańcy Rzymu oraz przybywający do Wiecznego Miasta pielgrzymi
i turyści mają trzy możliwości wysłania w świat listu, kartki czy też wi-
dokówki. Mogą - po naklejeniu odpowiedniego znaczka włoskiego -
wrzucić przysyłkę do czerwonej skrzynki pocztowej albo udać się do
Watykanu i po zaopatrzeniu listu lub kartki w znaczek watykański, wrzu-
cić przesyłkę do skrzynki niebieskiej. Trzecią możliwością jest skorzy-
stanie z usług Poczty Magistralnej Suwerennego Rycerskiego Zakonu
Maltańskiego.
Jaka jest historia Zakonu?
Pobożny chrześcijanin imieniem Gerard założył w XII w. bractwo przy
szpitalu Św. Jana Chrzciciela w Jerozolimie, którego zadaniem była opie-
ka nad pielgrzymami przybywającymi do Ziemi Świętej. Następca Gerar-
da, Raymond du Puy, poszerzył zadania bractwa o funkcję militarną dla
ochrony świętych miejsc i pielgrzymów. W ten sposób około roku 1130
powstał zakon rycerski, zwany Joannitami. Po upadku Królestwa Jerozo-
limskiego w roku 1291, Joannici osiedlili się na Cyprze. W 1309 roku
zdobyli wyspę Rodos, gdzie założyli własne państewko i od roku 1310
występowali jako Kawalerowie Rodyjscy. Po ponad 200 latach, w roku
1530, przenieśli się na Maltę.
Po utracie wyspy Malty oraz rozległych posiadłości europejskich i licz-
nych szpitali w końcu XVIII w., Zakon z wielkim trudem podnosił się
z upadku. Zaproszeni do współpracy kawalerowie świeccy ukonstytuo-
wali się w związki narodowe. Związek polski powstał w 1920 roku. Sie-
dzibą Zakonu od 1834 roku jest Rzym. Włochy uznają suwerenność Za-
konu, który utrzymuje stosunki dyplomatyczne z ponad stu państwami,
a trzy posiadłości na terenie Rzymu korzystają z prawa eksterytorialnoś-
ci: Villa Malta na Awentynie, Kaplica Santa Maria del Priora i Pałac
Magistralny na Via dei Condotti. Zakon wydaje własne paszporty i do
31 grudnia 2004 roku posługiwał się własną walutą :1 scudo = 12 tari =
240 grani (1 grano = 0.0010 €). Z dniem 1 stycznia 2005 roku wprowa-
dzono euro.
Poste Magistrali
Administracja pocztowa Zakonu Maltańskiego została ustanowiona
20 maja 1966 roku, a pierwsza emisja znaczków pocztowych ukazała
się 15 listopada 1966. Do końca roku 2004 wydawano znaczki w walu-
cie Zakonu; 3 stycznia 2005 ukazała się pierwsza emisja w euro. Zna-
czki w walucie Zakonu straciły ważność obiegową.
Poczta Magistralna zawarła umowy pocztowe z 52 państwami. Konwen-
cję z Rzeczpospolitą Polską podpisano w Warszawie 18 kwietnia 1991
roku. To wydarzenie udokumentowano emisjami pocztowymi Polski
(10.12.1992) i Poczty Magistralnej (9.12.1992).
Dnia 24 czerwca 2008 roku zawarto umowę z Państwem Watykańskim,
co upamiętnia wspólna emisja z 13 listopada 2008 roku. Wydano trójkąt-
ne znaczki o wartości nominalnej 2.50 € z trójkątnymi przywieszkami.
Na znaczku Watykanu umieszczono godło Zakonu Maltańskiego, a na
przywieszce godło Państwa Watykańskiego. Natomiast na znaczku Pocz-
ty Magistralnej pokazano godło Państwa Watykańskiego, a na przywie-
szce godło Zakonu. Znaczki wydrukowano w ozdobnych arkusikach po
dziesięć egzemplarzy i tyleż przywieszek.
B.M.
Godło Zakonu Maltańskiego
Jeden z najsłynniejszych widoków w Rzymie:
przez dziurkę od klucza w głównej bramie Villa Malta,
siedzibie Wielkiego Mistrza Zakonu na Awentynie,
przez Tybr i „włoską” część Rzymu,
na kopułę Ba zyliki Świętego Piotra w Państwie Watykańskim.
Foto: A. Regoli
Polski znaczek z 1992 roku
Blok Poczty Magistralnej z 1992 roku upamiętnia kon wencje pocztowe
zawarte między Zakonem Maltańskim a dziewięcioma krajami
w latach 1988 – 1991, w tym z Polską.
Koperty pierwszego dnia obiegu znaczków
Poczty Magistralnej i Watykanu.